Een arbeidsovereenkomst, wat staat daar nou in?

Een arbeidsovereenkomst is niets meer en minder dan een afspraak om arbeid te verrichten (of uit te laten voeren) voor iemand (dat kan zowel een persoon als een bedrijf zijn). Vaak staan deze op papier, maar dat hoeft niet. De wet zegt dat een arbeidsovereenkomst vormvrij is, dus hoe het wordt ingevuld is letterlijk vrij. Een arbeidsovereenkomst kan naast mondeling en schriftelijk ook stilzwijgend ontstaan. Voor deze blog beperk ik me tot mondelinge en schriftelijke arbeidsovereenkomsten.

Mondeling

Een arbeidsovereenkomst kan mondeling worden vastgesteld. Denk maar eens aan "een heitje voor een karweitje". Simpel gezegd: iemand voert een klusje uit en wordt daarvoor betaald. Ook een oppas of een schoonmaakster (voor je gezin) hebben vaak een mondelinge arbeidsovereenkomst. Misschien is er nog een lijstje met huisregels, maar die liggen ergens, of ze zijn ooit een keer besproken. Als de afspraak is afgelopen, wordt er direct afgerekend. Daarmee is de afspraak afgerond. Misschien wordt er een nieuwe afspraak gemaakt, waarbij dezelfde regels gelden en hetzelfde verdiend wordt.

Een voorbeeld

Saskia (16) is oppas bij de familie Vrolijk. Eens per maand wordt ze opgebeld en wordt gevraagd of ze die vrijdag op kan passen. Ze verdient daarmee een tientje per uur, dus Saskia vindt het geen probleem om vier uur op te passen. Ze heeft met de familie afgesproken dat zij in haar uppie oppast. En de kinderen mogen ook geen tv meer kijken na half acht ‘s avonds. Saskia vindt dat prima. Ze leest altijd nog een stukje uit de Harry Potter-boeken met ze. En die boeken vindt ze zelf ook leuk, dus dat is helemaal geen probleem. Als meneer en mevrouw Vrolijk weer terug zijn, krijgt Saskia haar geld en fietst ze weer lekker naar huis. Soms wordt ze met de auto gebracht, met haar fiets op de achterbank. Als je het Saskia nu vraagt, weet ze niet wanneer ze weer op gaat passen, misschien volgende maand ergens.

Schriftelijk

Het meest voorkomend is een schriftelijke arbeidsovereenkomst. Afspraken worden netjes vastgelegd, zodat er op een later moment geen discussie over kan ontstaan. Om te erkennen dat beide partijen het met de afspraken eens zijn, wordt de overeenkomst ondertekend.

Hoewel de arbeidsovereenkomst vormvrij is, is een werkgever verplicht binnen een maand nadat de werkzaamheden beginnen een aantal dingen schriftelijk aan te geven. De overheid heeft een overzichtelijke lijst gemaakt van deze punten. In de praktijk nemen werkgevers deze punten één op één over. Zo is alles in één keer geregeld en is men er meteen vanaf.

De inhoud

Maar wat staat er dan precies in een arbeidsovereenkomst? Vaak de meest logische dingen. Wie gaat het werk doen? Waar wordt het werk gedaan? Wat is het werk precies? Dat mag overigens ook een functietitel zijn als er een functie-omschrijving is. Wat wordt ermee verdiend? Wanneer wordt dat betaald? Hoe lang duurt de overeenkomst? Wanneer gaat de overeenkomst in?

Vaak wordt ook beschreven onder welke CAO de functie valt. Of er sprake is van vakantiegeld of een 13e maand. Of er een concurrentiebeding is. Het maakt niet uit op dit wordt meegedeeld in één document, of in allemaal losse documentjes. De enige eis is dat het schriftelijk gebeurt, binnen één maand na aanvang van de werkzaamheden. In de praktijk gebruikt men vaak een enkel document. Zo blijft het overzichtelijk en wordt het direct afgerond.

Het voorbeeld gaat verder...

Saskia werkt naast school en haar oppaswerk ook nog bij een supermarkt. Daar heeft ze een contract op papier. Nadat ze aangenomen was, kreeg ze het onder haar neus, om het even snel-snel te tekenen. Wat erin staat? Nou, haar naam. Haar adres. En haar bankrekening. Dat ze vakkenvuller is bij de supermarkt aan de Dorpsstraat en wat ze per uur verdient. En voor hoeveel uur ze vakkenvuller is. En dat wordt altijd netjes betaald hoor, geen probleem. Altijd op de 26e van de maand. En dat staat ook in haar contract. Wanneer ze voor de supermarkt ging werken en dat ze drie weken proeftijd had, staat er ook in,

In haar contract staat ook dat ze 21 vakantiedagen heeft. En dat ze vakantiegeld krijgt. Dat ziet ze ook elke maand op haar loonstrookje staan. Dat iets dat de "CAO VGL" heet, geldt voor haar. Ze heeft dat een keer opgezocht op internet. Het betekent dat de CAO is voor de Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Levensmiddelen. Wat het inhoudt? Saskia heeft geen idee. Maar het staat wel in haar contract.

Toen ze haar contract ging tekenen, kreeg ze nog veel meer papieren mee. Voor de belastingdienst. En een brief met daarin de huisregels. En een formulier voor haar bedrijfskleding. Haar baas heeft van al die documenten ook een exemplaar.

Kortom

Een arbeidsovereenkomst is vormvrij. Dat een arbeidsovereenkomst niet schriftelijk is, betekent niet dat deze niet bestaat. Als iemand elke maand tien uur werk verricht voor iemand anders, voor een periode langer dan drie maanden, mag deze persoon er vanuit gaan dat hij een arbeidsovereenkomst heeft.

Wel verwacht de wet van een werkgever dat deze binnen een maand een aantal dingen schriftelijk meedeelt, zoals de hoogte van het salaris en waar je werkt. Dit geldt ook als de overeenkomst in eerste instantie mondeling was afgesproken. Vaak doen werkgevers dit in één document, zodat het proces direct kan worden afgerond.

Controleer maar eens of al die dingen in je arbeidsovereenkomst te vinden zijn. Misschien heeft jouw werkgever er wel voor gekozen om veel meer zaken te beschrijven.